Đặc tính sinh học.
Cải củ là cây một năm hoặc hai năm.Cải củ là loại cây có rễ cái (rễ cọc, rễ củ) phình to, được dùng làm rau ăn. Củ có thể tròn hoặc dài. Bộ lá tương đối phát triển.
Các rễ dinh dưỡng của cải củ kém phát triển, vì vậy cây kém chịu hạn, chịu úng.
Độ ẩm đất thích hợp với cải củ là 60 - 65% độ ẩm bão hoà. Cây ưa đất cát pha, đất phù sa và đất thoát nước nhanh.
Cải củ là cây ưa khí hậu mát lạnh, nhiệt độ thích hợp là 18 - 25°C. Trên 30°C, quá trình hình thành củ bị ức chế, vì thế củ cải vụ chiêm có củ không to, lá cứng, nháp, ăn hăng, không ngon. Cây được trồng ở khắp nơi trong nước ta để lấy củ ăn, lá để làm dưa, hạt để làm thuốc chữa ho, hen xuyễn, ngực bụng đầy trướng, khí trệ.
Kỹ thuật trồng
- Giống: Vùng Hà Nội có giống cải củ Tứ Liên được trồng nhiều.Giống này củ dài, to đều, vỏ mỏng, trắng. Củ ăn nổi trên mặt đất, lá thưa, dọc nhỏ và ngắn. Độ dài củ trung bình 18 . 20cm, đường kính củ 4 - 5cm. Trọng lượng củ và thân lá là 300 - 400g, riêng củ nặng 250-300g. Thịt củ chắc, không xốp rỗng, phẩm chất tốt.
Thời gian sinh trưởng 45 - 55 ngày.
Ngoài ra, có những giống ngắn ngày hơn (46-45 ngày) có năng suất cao, như các giống cải củ số 8, số 9 do viện cây lương thực và cây thực phẩm chọn lọc ra.
- Thời vụ: có 3 vụ trồng
+ Chính vụ: gieo từ tháng 8 đến cuối tháng 9.
+ Vụ muộn: gieo từ tháng 10 đến tháng 11.
+ Vụ chiêm (hè) gieo trong tháng 4 - 5.
- Làm đất, bón phân, gieo hạt: Đất cần được cày sâu, để ải sau đó làm đất nhỏ, nhặt bỏ các loại sỏi đá, gạch vụn. Lên luống rộng 1, 2 - 1,5m.
Bón lót cho 1 ha: 15 16 tán phân chuồng ủ với 5% lân và kali. Rải phân trên mặt luống rồi cào trộn đều với đất. Để 1 - 2 ngày rồi gieo hạt. Lượng hạt giống gieo là 15 - 17 kg/ha. Nếu gieo hàng thì cho phân vào rạch, lấp đất, để 1 - 2 ngày rồi gieo hạt. Các hàng cách nhau 25 - 30 cm. Gieo xong lấp đất, phủ rạ.
- Chăm sóc: Tưới nước, tưới phân thúc. Phủ rạ sau khi gieo rồi tưới nước giữ ẩm. Hai ngày tưới 1 lần cho đến khi cây mọc. Chỉ tưới nhẹ để giữ ẩm chứ không cần tưới đẫm nước.
Cây có 2 - 3 lá thật thì tỉa lần thứ nhất rồi bón thúc lần đầu bằng nước phân loãng. Sau đó 5 - 7 ngày tỉa lần thứ 2 và kết hợp với nhặt cỏ. Sau khi tỉa để lại những cây với khoảng cách 15 - 20cm.
Nếu đất bí cần xới phá váng và vun, nhưng không được xới sâu và sát gốc cây làm đứt rễ, long gốc, chết cây.
Sau đó bón thúc lần thứ 2, bón thúc lần thứ 3 khi củ đang phát triển.
Kỹ thuật trồng cải củ
Đối với cải củ cần đặc biệt chú ý đến rệp rau và bọ nhảy.
Phòng trừ:
+ Thường xuyên theo dõi diễn biến của sâu bệnh trên ruộng. Phát hiện kịp thời sâu bệnh và có biện pháp phù hợp.
+ Không nên gieo 2 - 3 đợt củ cải trên cùng 1 ruộng.
+ Vệ sinh ruộng củ cải, dọn sạch tàu dư cây, làm cỏ kịp thời.
- Thu hoạch: Ở vụ chính, sau khi gieo 60 - 70 ngày thì được thu hoạch. Vụ muộn phải sau 80 - 100 ngày mới được thu hạch. Riêng đối với vụ chiêm chỉ cần 25 - 35 ngày đã được thu hoạch. Đối với cải củ vụ chiêm, nông dân thu hoạch cả cây, ăn cả lá, rễ, củ. Ở vụ này củ cải rất bé, có vị hăng gắt.
Năng suất củ cải có thể đạt 17 - 30 tấn/ha tuỳ theo loại giống và thời vụ gieo trồng.
Để chọn củ cải làm giống, cần tìm những cây rũ lá vào buổi trưa, chọn cây có củ to, đều đặn dáng đẹp, không sâu bệnh. Cắt bỏ phía đuôi chỉ lấy 1/3 củ và 15 - 18cm lá. Chấm mặt cắt vào tro bếp, chờ cho lát cắt se lại sau đó đem ra trồng. Đất trồng cải củ giống cần được chuẩn bị kỹ: Trên ruộng, các cây giống được trồng theo hàng với khoảng cách 30 × 40cm hoặc 40 × 50cm. Ân chặt đất chung quanh gốc và thường xuyên tưới giữ ẩm cho cây ra rễ mới.
Sau khi trồng nửa tháng, tưới thúc bằng nước phân loãng. Khi cây trổ ngồng thì bấm ngọn để ngồng phát nhánh, để thu nhiều quả và hạt. Từ khi trổ ngồng đến khi ra quả cần tưới nước phân cho cây 3 - 4 lần. Được bón thúc phân, quả sẽ sáng, hạt chắc. Khi quả chuyển từ màu xanh sang màu vàng lục thì thu hoạch. Cắt cả cành đem về bó lại để ở chỗ thoáng mát 5 - 7 ngày, sau đó đem phơi khô lấy hạt. Một hecta cải củ có thể thu được 600 - 1000 kg hạt cải củ.
Nếu để giống bằng cách trồng thẳng thì gieo vào tháng 10, sang đầu tháng 3 thu quả. Có thể gieo vào tháng 11 để thu hoạch vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4, nhưng ở vụ gieo này ít quả và hạt lửng nhiều.
