Tầm quan trọng của rễ cây cà chua
Một sai lầm phổ biến của những người làm vườn khi trồng cây cà chua là họ chỉ tập trung vào phần thân cây và lá mà không xem xét tới hệ thống rễ bên dưới lòng đất. Muốn phần thân cây cà chua có thể phát triển một cách khỏe mạnh thì bạn cần phải tập trung vào hệ thống rễ của cây, miễn là đất có khả năng cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cây. Có một câu nói nổi tiếng trong lĩnh vực làm vườn là: “Feed the soil, not the plants” có thể được dịch ra tiếng Việt là: “Nuôi đất, không phải cây”, câu này được dùng để đề cập đến tầm quan trọng của việc duy trì đất tơi xốp, nhiều dưỡng chất để có thể tạo điều kiện lý tưởng cho một hệ thống rễ cây phát triển khỏe mạnh, điều này đúng với mọi loại cây và cà chua không phải là ngoại lệ. 
Tầm quan trọng của rễ cây cà chua
Rễ cây cà chua thường ăn sâu bao nhiêu đất ?
Loại cà chua, đặc tính của đất và dưỡng chất có trong đất chỉ là một số trong những biến số có thể ảnh hưởng đến sự phát triển độ sâu của rễ. Thường thì hệ thống rễ cây của cà chua có độ sâu từ thấp cho đến trung bình.Cây cà chua thông thường sẽ hình thành rễ nông ở độ sâu từ 12 inch(30.48cm) đến 18 inch(45.72cm) của đất. Một vài inch phía đất phía trên chứa gần như toàn bộ khối rễ. Cà chua có xu hương mọc rễ lan theo chiều ngang hơn là phát triển sâu xuống dưới.
Hình ảnh rễ cây cà chua
Tận dụng đất, chúng trải ra theo chiều ngang để có thể tìm kiếm được lượng nước và dinh dưỡng có trong đất. Nước và chất dinh dưỡng sẽ được hấp thụ bởi các nhánh rễ mỏng của cây (là những rễ nhỏ có khả năng hút nước). Lớp đất trên cùng chứa phần lớn các nhánh rễ này và cũng là nơi chúng có sức sống mạnh mẽ nhất.Cấu trúc của rễ cà chua
Cà chua thuộc loài cây lá hai mầm - có nghĩa rằng chúng có hai lá mầm (lá cây ở giai đoạn phôi thai, là lá đầu tiên xuất hiện từ hạt giống). Một đặc điểm khác của các loài cây lá hai mầm là chúng có một hệ thống rễ gốc (taproot system) so với các loài cây một lá mầm có hệ thống rễ sợi (fibrous root system). 
Hệ thống rễ gốc và hệ thống rễ sợi
Rễ gốc (Taproot) của cây có tác dụng gì ?
Rễ gốc cho phép hệ thống rễ có thể xâm nhập sâu vào lòng đất đồng thời mọc ra các rễ phụ dọc theo cạnh bên của rễ giúp cây có thể hút nước và chất dinh dưỡng có trong đất. Rễ gốc được biết đến là một loại rễ có thể đâm thẳng xuống đất nếu không có vật cản trong quá trình phát triển của cây.Cây cà chua có một rễ gốc sâu có thể đâm xuống đến 35 inch (90cm) trong những trường hợp đặc biệt, các trường hợp này thường xảy ra khi cây tìm kiếm nước hoặc các chất dinh dưỡng trong điều kiện đất nghèo dinh dưỡng và tơi xốp.
Rễ gốc của cây
Một chiều dài rễ lý tưởng sẽ hỗ trợ cho cấu trúc của cây đồng thời có thể cung cấp đủ nước và chất dinh dưỡng cho sự phát triển của cây. Một số giống cà chua có hệ thống gốc yếu, không phát triển đủ mạnh để có thể tự chống đứng một mình nên sẽ có những người làm vườn hỗ trợ để cây có thể phát triển được một hệ thống rễ mạnh mẽ. Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu về cách có thể kiểm soát được sự phát triển của rễ.Những yếu tố chi phối độ sâu của rễ cà chua
Để có thể giúp bạn hình dung được mức độ sâu mà cà chua sẽ phát triển thì bạn cần hiểu rõ được những yếu tố ảnh hưởng hoặc không ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.Giống cà chua
Cà chua có thể được phân thành hai nhóm chính, đó là loại xác định (determinate) và loại không xác định (indeterminate). Loại xác định sẽ phát triển cho đến khi đạt được kích thước nhất định, trong khi loại không xác định sẽ tiếp tục phát triển suốt mùa trồng. 
Sự khác nhau giữa hai giống cà chua
Các loại cây cà chua thuộc loại không xác định sẽ có một hệ thống rễ mạnh mẽ, gốc chính của chúng đâm sâu lòng đất và sẽ phát triển trong suốt mùa sinh trưởng với điều kiện là không có các yếu tố hạn chế sự phát triển này. Hiện nay tại các siêu thị lớn cà chua được tiêu thụ chủ yếu là cà chua Beef – một loại cà chua thuộc nhóm xác định. Loại này thường dừng lại khi đạt kích thước quy định và không tiếp tục phát triển trong mùa trồng.
Cà chua Beef
Độ sâu của hộp trồng
Rễ cây cà chua sẽ bị giới hạn một cách tự nhiên bởi độ sâu của chậu hoặc hộp trồng chúng. Vào cuối mùa sinh trưởng của cà chua khi nhổ cây lên bạn sẽ nhìn thấy rễ của chúng đã tạo thành những vòng tròn quanh đáy thùng kể cả khi hộp trồng sâu đến 18 inch (45cm). Điều này cũng sẽ xuất hiện khi bạn chuyển những cây giống/cây non sang hộp khác. 
Hình ảnh rễ trong hộp trồng
Có một phương thức trồng cây cà chua được gọi là “raised bed” hay còn gọi là “giường vườn”, đây là một phương thức nâng luống nền của đất trồng thường được bao quanh bởi khung gỗ để có thể kích thích sự phát triển tự do của rễ cây trồng giúp rễ được mọc dài hơn và bám vào đất tốt hơn. Tuy nhiên nếu dùng phương pháp này thì rễ cũng sẽ phát triển vòng quanh đáy theo khung vì đất bên dưới thường là đất xét cứng hoặc là đất chưa được cấy. Mặt khác nếu chất lượng đất bên dưới của bạn tốt thì rễ của cây cà chua sẽ phát triển vượt quá khung nếu cần thiết. 
Trồng cây theo hình thức giường vườn - 1
Trồng cây theo hình thức giường vườn - 2
Kết cấu đất
Điều này sẽ tuân theo những điều bên trên. Mắc dù rễ cà chua và rễ cây nói chung là mạnh mẽ và có thể phát triển vào những khe nhỏ những vẫn có những nơi đất quá cứng khiến cây không thể phát triển rễ. Khi cây cà chua chạm đến lớp đất này chúng sẽ tiếp tục phát triển nhưng sẽ phát triển theo xu hướng chiều ngang giống như việc phát triển ở đáy của hộp trồng. 
Hình ảnh cắt ngang hộp trồng cà chua
Chất lượng đất (Giá trị dinh dưỡng trong đất)
Nhìn chung, rễ cây phát triển ra xung quanh để có thể tìm kiếm nước và những chất dinh dưỡng cung cấp cho sự sống của cây. Rễ có thể mọc lan ra một diện tích đất rộng lớn khi có đủ điều kiện về đất trồng tơi xốp, thoát nước tốt và đầy đủ chất hữu cơ. Những cây cà chua được trồng tại nhà sẽ được nhận được nhiều sự chăm sóc đến từ người trồng nên hệ thống rễ không cần xòe ra nhiều để có thể kiếm chất dinh dưỡng. Nhưng khi chúng được trồng trong điều kiện đất nghèo dinh dưỡng, rễ vẫn sẽ phát triển một cách đáng kể nhưng theo một cách rất khác do việc chúng phải phát triển lan ra để có thể tìm kiếm các chất cần thiết hỗ trợ cho việc nuôi cây. Ở mỗi giai đoạn khác nhau trong quá trình phát triển thì cây cà chua cần có các chất dinh dưỡng khác nhau. 
Hình ảnh rễ cây khỏe mạnh
Những rễ cây trong một khu đất khỏe mạnh sẽ có mật độ rễ khá dày, điều này khiến cho năng lượng sẽ được tiêu thụ cho các nhánh rễ phụ, làm giảm tốc độ phát triển của rễ chính từ đó làm giảm độ sâu tổng thể của rễ vào cuối mỗi mùa thu hoạch. Điều này khá giống với việc tán lá cà chua mọc rậm rạp dưới ánh sáng đầy đủ nhưng dài và xơ xác trong điều kiện ánh sáng yếu.Kĩ thuật trồng
Hầu hết các loại cây không ưa thích việc thân bị của chúng nằm dưới đất nhưng riêng cây cà chua thì khác, chúng có thể mọc dưới đất một cách bình thường và thoải mái. Trên thực tế, cây cà chua phát triển tốt hơn khi được trồng sâu xuống dưới đất. Khoảng một ngày trước khi cấy cà chua, bạn nên cắt bỏ những lá phía dưới (tối đa 2/3 cây) để vết cắt có thể màu lành và cuối cùng đặt thân cây sau khi cắt xuống đất. 
Kỹ thuật trồng
Vì cây cà chua có thể mọc rễ từ thân nên điều này cho phép chúng phát triển cao hơn mà không cần sự hỗ trợ thêm (tương tự như một tòa nhà cao tầng có nền móng sâu) và cũng giúp cây tiếp cận nhiều chất dinh dưỡng hơn. 
Rễ mọc từ thân cây
Trồng trên giàn
Những cây cà chua được cắt tỉa, đóng cọc hoặc làm giàn thường có bộ rễ ít rộng hơn vì cây thẳng đứng và rễ được nằm trong một không gian nhỏ hơn. Điều quan trọng hơn cần nhớ là những kỹ thuật cắt tỉa và đóng cọc ít hoặc không ảnh hưởng đến độ sâu của rễ. 
Trồng trên giàn
Khả năng tiếp cận nguồn nước
Sự phát triển của rễ cũng bị ảnh hưởng ít nhiều bởi việc cung cấp nước và độ ẩm trong đất. Rễ cây thường hướng về những vùng ẩm ướt và có thể ở gần mặt đất nếu độ ẩm của đất nông. Mặt khác, rễ cây có thể phát triển sâu hơn nếu được tưới thường xuyên để tạo độ ẩm cho đất.Những vấn đề cần tránh khi trồng những cây có rễ ăn sâu vào đất
• Sương giá (là hiện tượng hơi nước đóng băng thành các hạt nhỏ và trắng như muối ngay trên mặt đất, bề mặt cây cỏ hoặc các vật thể khác khi không khí trên đó ẩm và lạnh): Hầu hết mọi người thường trồng cà chua ngay sau khi nguy cơ bị sương giá đã qua. Trồng cây sau khi phần trên đã tan sương giá không phải là một ý tưởng tốt do cây cà chua là loại cây thích đất ấm. Điều này sẽ không gây ra vấn đề lớn gì nhưng sự phát triển của cây có thể bị giảm đi một chút và quá trình ra hoa kết trái có thể bị chậm trễ thêm một tuần. 
Hiện tượng sương giá
• Lớp đất không thấm nước: Nếu cây của bạn không thể phát triển rễ qua lớp đất không thấm nước thì đây là một điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, khi nước không thể ngấm qua lớp đất này thì rễ cây sẽ luôn bị ngập trong nước. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như thối rễ. Việc bị thối rễ vẫn có thể không lan rộng lên toàn bộ hệ thống rễ nhưng đây vẫn là điều nên tránh đối việc việc trồng cây. Học cách tưới nước cho cây cà chua đúng cách là kỹ năng quan trọng có thể giúp bạn tránh được nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. 
Rễ cà chua bị thối
• Đất sét: Đất sét có xu hướng giữ nước lâu hơn so với đất cát/hạt. Nếu cây được trồng trong đất sét thì điều này không tạo ra vấn đề gì bởi cây đã thích nghi với đặc điểm này của đất. Tuy nhiên, có những trường hợp khi trồng cây trong đất sét vẫn có thể gây ra vấn đề. Ví dụ, nếu bạn trồng cây cà chua theo phương thức “giường vườn” như đã đề cập trên thì bạn không nên tưới nước vào “giường” mà nên để nước có thể thấm từ lớp đất bên dưới lên. Tuy nhiên, nếu bạn có một lớp đất sét nữa bên dưới luống và rễ cây đã phát triển sâu xuống đấy thì một trận mưa lớn vào cuối mùa thu hoạch có thể khiến cà chua chín bị nứt do nước được cây hấp thụ tràn vào quả một cách đột ngột. 
Cà chua trồng trên đất sét
Cà chua bị nứt
Các mẹo trong việc trồng cây cà chua
Chọn giống cây phù hợp để trồng
Cà chua thuộc loại xác định hoặc loại không xác định là hai loại cà chua chính. Trong khi cà chua loại xác định thường chín đồng loạt khi cuối mùa trồng, thì cà chua thuộc loại không xác định cho quả suốt mùa trồng trọt.Nếu bạn có dự định trồng cà chua trong nhà để sử dụng thì nên chọn cà chua thuộc loại xác định. Những cây thuộc loại này thích hợp cho việc trồng trong chậu hoặc hộp bởi vì chúng thường phát triển ở kích thước nhỏ rất dễ để bảo quản. Còn đối với loại cà chua không xác định thì tốt nhất nên thu hoạch liên tục suốt mùa vì chúng cho ra quả suốt cả mùa.
Chậu cây cà chua trồng trong nhà
Tạo ra gió cho cây
Nếu bạn trồng cây cà chua ở ngoài trời thì hãy bỏ qua lời khuyên này. Để có thân cây mạnh mẽ và phát triển một cách toàn diện, cà chua cần được đung đưa và di chuyển một cách tự nhiên bởi gió, nhưng nếu bạn trồng cây cà chua ở trong nhà thì nên tạo ra sự lưu thông không khí trong phòng để có thể giúp cây có thể phát triển tốt như trồng ngoài trờiHàng ngày, hãy bật quạt khoảng năm đến mười phút hai lần mỗi ngày để tạo ra một luồng gió nhẹ giúp cho cây có thể đung đưa. Hoặc cách khác cũng đơn giản không kém là nhẹ nhàng chạy ngang qua cây cà chua một cách lặp đi lặp lại trong vài phút và ít nhất hai lần mỗi ngày.
Thời điểm thích hợp để trồng cây
Để trồng cây cà chua ngoài trời thì tốt nhất là bạn nên đợi cho đến khi nhiệt độ thấp nhất là trên 10°C vào buổi đêm. Ngoài ra, khi bạn chuyển cây cà chua từ trong nhà ra ngoài thì hãy tăng dần thời gian để cây có thời gian thích nghi với môi trường bên ngoài. Bắt đầu bằng vài phút và sau đó tăng dần thời gian ở ngoài mỗi ngày.Thời điểm tốt nhất để trồng cây mầm cà chua ngoài trời là vào khoảng tháng năm hoặc sau khi hết đợt lạnh mùa Xuân để có thể đảm bảo cây được phát triển một cách tốt nhất và không bị ảnh hưởng bởi cái lạnh đột ngột.
Cung cấp đầy đủ ảnh sáng
Rễ và cây mầm của cây cà chua cần được cung cấp một nguồn sáng cao và có ánh sáng mạnh. Cách tốt nhất bạn có thể dùng là sử dụng một số loại đèn LED cho việc trồng cây từ 14 đến 18 giờ mỗi ngày. Nếu có thể thì bạn hãy trồng cà chua trong nhà kính. 
Hệ thống đèn LED trồng cà chua
Trồng cây cà chua trong nhà kính
Nếu bạn sử dụng đèn huỳnh quang để trồng cây mầm cà chua thì nên đặt cây mầm cách đèn vài inch để có thể tránh cây mầm mọc dài và mỏng. Sau khi cây mầm phát triển thì bạn cần điều chỉnh ánh sáng một cách thích hợp. Đến khi trồng chúng ra ngoài trời thì cần đặt chúng ở vị trí có thể nhận ánh nắng mặt trời nhiều nhất. 
Sử dụng đèn huỳnh quang
Ánh sáng mặt trời rất quan trọng đối với sự phát triển và sản xuất quả của cây cà chua. Vì vậy, bạn nên chọn một vị trí trong khu vườn nơi mà cây cà chua sẽ nhận ít nhất từ sáu cho đến tám tiếng ánh sáng mặt trời khi trồng.Khoảng cách giữa rễ các cây mầm cần được thông thoáng
Tách rễ của các cây mầm riêng ra từng ô hoặc trong một chậu bé để cây cà chua có đủ không gian phát triển mà không bị cản trở bởi các cây mầm cây khác. Để cây cà chua có nhiều không gian phát triển thì hãy nhổ những cây con yếu hơn, nhỏ hơn để mang lại lợi ích cho người trồng nhiều nhất. 
Khoảng cách giữa các cây thoáng
Việc nhiều cây mầm cà chua mọc quá đông sẽ làm chậm sự phát triển của chúng, gây áp lực lên cây và có thể dẫn đến nhiều bệnh tật sau này. Khi cây mầm cà chua đã phát triển đủ và có bộ lá ban đầu thì hãy chuyển chúng vào các chậu riêng biệt có kích thước tầm khoảng 4 inch (10.16cm) cho mỗi chậu. Cuối cùng trước khi chuyển ra ngoài trời thì cần cho những cây mầm làm quen dần với điều kiện ngoài trời bằng việc đưa cây ra ngoài trong khoảng thời gian ngắn và tăng dần hàng ngày.Sử dụng lồng cà chua
Khi cây cà chua của bạn cao khoảng từ 10 đến 12 inch (khoảng 25 đến 30cm) thì nên dùng lồng cà chua, giàn treo bằng dây kim loại, cọc gỗ hoặc sắt với dây buộc để có thể giữ cho cây một cách thẳng đứng tránh việc cây bị gãy khi ra quả.Mặc dù cột lồng có thể giúp cây cà chua thuộc loại xác định đứng thẳng ngay sau khi ra quả nhưng đối với cây thuộc loại không xác định thì thường cần được hỗ trợ nhiều hơn mới có thể đứng thẳng.
Sử dụng lồng cà chua
Tạo lớp phủ cho đất xung quanh cây cà chua
Trước khi tạo một lớp phủ cho đất thì nên đợi mặt đất ấm lên. Việc tạo một lớp phủ không chỉ ngăn đất và bệnh tật xâm nhập vào cây trồng mà còn bảo tồn nước, che bóng và điều hòa cho đất.Khi thời tiết trở nên ấm hơn, bạn nên tạo một lớp phủ mỏng lên đất để có thể giúp đất giữ nước tốt và và giúp duy trì độ ẩm cho cây trồng. Các loại vật liệu phủ đất thông thường được sử dụng trong việc phủ đất như: Lớp cỏ cắt nhỏ, lớp rơm hoặc lúa mạch cắt nhỏ hay là giấy bạc….
Tạo lớp phủ bằng rơm xung quanh cây cà chua
Chuẩn bị đất trước khi trồng
Trước khi trồng, hãy kiểm tra xem loại đất có phù hợp với cây cà chua hay không. Độ pH đất lý tưởng cho cây cà chua nằm trong khoảng từ 6.2 đến 6.8. Bạn hoàn toàn có thể tự kiểm tra độ pH của đất tại nhà bằng cách sử dụng máy đo pH được bán trên thị trường.Bất kỳ sự thiếu hụt chất dinh dưỡng nào cũng sẽ được phát hiện bằng cách xét nghiệm đất. Trước khi trồng cây cà chua thì nên kết hợp xét nghiệm và bón phân vào đất. Vào giữa mùa trồng bạn nên bón thêm phân hữu cơ cho cây để có thể bổ sung thêm chất dinh dưỡng.
Lựa chọn khác là sử dụng phân bón đặc biệt được dành riêng cho cây cà chua và bón phân mỗi hai tuần một lần bắt đầu từ thời điểm trồng. Điều này giúp cung cấp một nguồn dinh dưỡng liên tục cho cây cà chua vì chúng cần nhiều dinh dưỡng để có thể phát triển và ra quả.
Trồng sâu xuống dưới đất
Không trồng cây cà chua đủ sâu là một trong những lỗi lớn mà những người trồng cà chua thường mắc phải. Cây cà chua được hưởng lợi theo nhiều cách từ kỹ thuật trồng sâu này. Nó sẽ bảo vệ cây cà chua trong một mùa trồng kéo dài và oi bức.Hệ thống rễ được đâm sâu xuống đất giúp cây tránh bị mất nước. Ngoài ra, nó mang lại sự ổn định cho cây để chúng có thể chịu được gió, mưa to và bão lớn. Điều này là do tất cả các sợi lông nhỏ trên cây mầm sẽ phát triển thành rễ ngầm khi cây được trồng trong đất.
Sự tăng trưởng của cây cà chua sẽ được thể hiện rõ rệt khi hệ thống rễ của cây được phát triển mạnh. Để cây phát triển và tồn tại, rễ cây của nó rất quan trọng trong việc hỗ trợ hấp thụ nước và chất dinh dưỡng. Cây có nhiều rễ sẽ giúp cho quả cà chua to hơn và ngon hơn.
Trồng sâu xuống dưới đất
