1. Thế nào là động cơ chạy không tải không tốt.
Động cơ chạy không tải có tốt hay không là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá tính năng hoạt động của động cơ.
Có thể đánh giá tình trạng động cơ qua chế độ chạy không tải của xe máy
Nếu động cơ chạy không tải quá cao thì có thể làm tăng lượng tiêu hao nhiên liệu, làm cho nhiệt độ hoạt động của động cơ tăng cao, tăng độ mài mòn, mà khi đổi số còn có thể xuất hiện tiếng . Động cơ chạy không tải không tốt được chia làm 3 loại, đó là:
- Động cơ không chạy không tải.
- Chạy không tải quá cao.
- Chạy không tải không ổn định.
2. Sự cố động cơ xe máy không chạy rà
Sau khi động cơ khởi động, tay ga không được thả lỏng hoàn toàn, nếu không sẽ bị tắt máy, sự cố này gọi là động cơ không chạy rà.
Khi động cơ gặp sự cố không chạy rà ta cần tìm ra nguyên nhân sớm tránh để kéo dài gây hỏng hóc nặng cho động cơ
Nguyên nhân khiến động cơ không chạy rà là:
- Vít điều chỉnh chạy không tải của bộ chế hòa khí điều chỉnh không thích hợp.
- Vòi phun đo chạy không hoặc hệ thống bơm xăng, xả khí bị tắc.
- Mức dầu trong buồng phao của bộ chế hòa khí quá thấp.
- Van nạp khí của bộ chế hòa khí hoặc hộp trục khuỷu bị rò khí.
Động cơ không chạy rà đa phần là do sự cố của bộ chế hòa khí, tiếp theo là hệ thống nạp khí bị rò, làm cho hỗn hợp khí bị loãng. Khi phán đoán phải chú trọng xem xét 2 yếu tố này, còn sự cố máy móc bên trong động cơ ảnh hưởng không rõ rệt.
Vấn đề ở bộ chế hòa khí và hệ thống nạp khí trên xe máy thường là nguyên do dẫn tới sự số không chạy rà ở xe máy
- Nếu thả lỏng tay ga, động cơ tắt máy thì chứng tỏ bộ chế hòa khí bị tắc đường dẫn dầu hoặc vít điều chỉnh chạy không điều chỉnh không chính xác. Khi này ta cần thực hiện như sau:
+ Lúc này trước tiên phải điều chỉnh vít giới hạn ga và vít điều chỉnh chạy không. Nếu vẫn không chạy không thì phải kiểm tra vòi phun đo hoặc hệ thống bơm xăng, xả khí xem có bị tắc hay không.
+ Tháo rời bộ chế hòa khí, dùng dây đồng có đường kính nhỏ hơn 0,4mm để thông hệ thống bơm xăng và xả khí
+ Sau đó dùng bơm thổi sạch các lỗ. Khi tất cả đều đã thông mà lắp vào vẫn không chạy không thì phải xem xét đến mực dầu ở buồng phao của bộ chế hòa khí quá thấp, hoặc van nạp khí của bộ chế, hộp trục khuỷu bị rò khí.
+ Khởi động động cơ rồi tiến hành kiểm tra, khi đóng van điều tiết không khí hoặc ấn thiết bị kéo phao mà chạy không tốt thì chứng tỏ mực dầu ở buồng phao quá thấp, phải điều chỉnh lại vị trí của kim phao, để mực dầu tăng cao.
+ Nếu đóng van điều tiết không khí mà vẫn không chạy không thì chứng tỏ van nạp khí của bộ chế hoặc hộp trục khuỷu bị rò khí.
- Nếu chạy rà không ổn định và nhanh bị tắt máy thì chứng tỏ trong quá trình chạy không tải hỗn hợp nhiên liệu cần cho động cơ tuy không ngắt ngay, nhưng do một số nguyên nhân nên rất nhanh thay đổi tỉ lệ của hỗn hợp nhiên liệu, làm cho trạng thái chạy không tải không thể duy trì.
+ Khi phán đoán có thể khởi động động cơ, trước tiên điều chỉnh vít giới hạn van tiết lưu và vít điều chỉnh chạy không.
+ Nếu không có hiệu quả thì có thể kiểm tra xem mực dầu trong buồng phao có cao quá không.
+ Khi chạy không không ổn định mà rất nhanh tắt máy, nếu đóng van điều tiết không khí mà động cơ tắt máy ngay hoặc động cơ không thể khởi động thì chứng tỏ mực dầu ở buồng phao quá cao. Trái lại thì mực dầu ở buồng phao quá thấp.
+ Lúc này trước tiên phải điều chỉnh vít giới hạn ga và vít điều chỉnh chạy không. Nếu vẫn không chạy không thì phải kiểm tra vòi phun đo hoặc hệ thống bơm xăng, xả khí xem có bị tắc hay không.
+ Tháo rời bộ chế hòa khí, dùng dây đồng có đường kính nhỏ hơn 0,4mm để thông hệ thống bơm xăng và xả khí
+ Sau đó dùng bơm thổi sạch các lỗ. Khi tất cả đều đã thông mà lắp vào vẫn không chạy không thì phải xem xét đến mực dầu ở buồng phao của bộ chế hòa khí quá thấp, hoặc van nạp khí của bộ chế, hộp trục khuỷu bị rò khí.
+ Khởi động động cơ rồi tiến hành kiểm tra, khi đóng van điều tiết không khí hoặc ấn thiết bị kéo phao mà chạy không tốt thì chứng tỏ mực dầu ở buồng phao quá thấp, phải điều chỉnh lại vị trí của kim phao, để mực dầu tăng cao.
+ Nếu đóng van điều tiết không khí mà vẫn không chạy không thì chứng tỏ van nạp khí của bộ chế hoặc hộp trục khuỷu bị rò khí.
- Nếu chạy rà không ổn định và nhanh bị tắt máy thì chứng tỏ trong quá trình chạy không tải hỗn hợp nhiên liệu cần cho động cơ tuy không ngắt ngay, nhưng do một số nguyên nhân nên rất nhanh thay đổi tỉ lệ của hỗn hợp nhiên liệu, làm cho trạng thái chạy không tải không thể duy trì.
+ Khi phán đoán có thể khởi động động cơ, trước tiên điều chỉnh vít giới hạn van tiết lưu và vít điều chỉnh chạy không.
+ Nếu không có hiệu quả thì có thể kiểm tra xem mực dầu trong buồng phao có cao quá không.
+ Khi chạy không không ổn định mà rất nhanh tắt máy, nếu đóng van điều tiết không khí mà động cơ tắt máy ngay hoặc động cơ không thể khởi động thì chứng tỏ mực dầu ở buồng phao quá cao. Trái lại thì mực dầu ở buồng phao quá thấp.
3. Sự cố động cơ xe máy chạy rà quá cao
Động cơ của xe mô tô phân khối nhỏ thường chạy không tải dưới 1200r/min, còn động cơ xe máy thường chạy không tải dưới 1000r/min. Chạy rà quá cao tức chỉ hành trình chạy rà vượt quá phạm vi này mà không thể điều chỉnh xuống thấp, hoặc sau khi điều chỉnh xuống thấp động cơ lại tắt máy.
Sự cố chạy rà quá cao dẫn tới nhiều hệ quả xấu trong quá trình vận hành xe nếu không được khắc phục kịp thời
Nguyên nhân khiến động cơ chạy rà quá cao là:
- Lò xo kéo van tiết lưu của bộ chế quá mềm, không thể đóng van hoàn toàn.
- Van tiết lưu lỏng hoặc dây ga bị kẹt.
- Van nạp khí của bộ chế hoặc hộp trục khuỷu bị rò khí.
- Vòi phun đo chạy không quá lớn.
- Nút ngắt của bộ ngắt điện có độ hở phân li nhỏ.
Hệ quả khi động cơ chạy rà quá cao:
- Chạy rà quá cao sẽ gây khó sang số.
- Ảnh hưởng tới thao tác điều khiển.
- Tăng lượng tiêu hao nhiên liệu.
- Làm cho bánh răng chóng hỏng.
Do vậy phải loại bỏ kịp thời tình trạng động cơ chạy rà quá cao. Để phán đoán nguyên nhân ta cần thực hiện
- Trước tiên kiểm tra xem van tiết lưu có đóng hoàn toàn không.
- Khi dùng tay để kéo van tiết lưu thì van có thể đóng lại, hành trình chạy không tải có thể giảm, chứng tỏ chạy rà quá cao chính là do không đóng hết van tiết lưu gây ra.
- Lúc này phải kiểm tra lò xo kéo van tiết lưu xem có mềm hoặc chùng hay không, dây ga có bị kẹt và van tiết lưu có lỏng hay không.
Nếu van tiết lưu đóng bình thường nhưng hành trình chạy rà không thể giảm thì phải kiểm tra chân van nạp khí của bộ chế, đĩa van (tấm ngăn thân van, lá van), lỗ gia công của bộ chế và hộp trục khuỷu có bị rò khí không. Nếu bình thường thì phải tháo bộ chế, kiểm tra vòi phun đo chạy rà có lớn quá không.
Nếu các trường hợp trên đều không có vấn đề gì mà hành trình chạy rà vẫn quá cao thì phải từng bước kiểm tra độ hở phân li của đầu tiếp xúc của bộ ngắt điện xem có nhỏ quá không. Nếu độ hở của đầu tiếp xúc quá nhỏ, động cơ chạy với tốc độ thấp có thể làm cho đầu tiếp xúc phát ra tia lửa, không thể ngắt hữu hiệu dòng điện áp thấp, ảnh hưởng đến cường độ của tia lửa cao áp, làm cho trạng thái cháy không tốt, từ đó không thể duy trì hành trình chạy rà của động cơ. Lúc này có thể điều chỉnh cho độ hở của đầu tiếp xúc to một chút.
4. Sự cố động cơ xe máy chạy rà không ổn định
Trong hành trình chạy rà, động cơ bị rung, tốc độ chạy không đều, sự cố này gọi là động cơ chạy rà không ổn định.
Sự cố động cơ chạy rà không ổn định trên xe máy ảnh hưởng xấu đến quá trình vận hành xe
Nguyên nhân làm cho động cơ chạy rà không ổn định là:
- Thời gian đánh lửa quá sớm.
- Hỗn hợp nhiên liệu quá đặc.
- Bộ lọc khí bị tắc.
- Độ hở của bugi quá nhỏ.
Trong hành trình chạy ra, nếu tốc độ quay của động cơ lúc cao lúc thấp thì có thể tăng ga gấp để tiến hành thử nghiệm.
- Nếu có thể nổ thì chứng tỏ thời gian đánh lửa quá sớm, phải điều chỉnh chậm lại.
- Ngoài ra còn phải kiểm tra xem mức dầu trong buồng phao xem có cao quá không, bộ lọc khí có bị tắc không, các nhân tố này đều có thể làm cho hỗn hợp nhiên liệu quá đặc.
- Khi kiểm tra, có thể đóng van tiết lưu, nếu tình hình xấu thì chứng tỏ hỗn hợp nhiên liệu quá đặc.
- Ngược lại thì chứng tỏ hỗn hợp nhiên liệu bị lỏng.
- Khi tiến hành kiểm tra và điều chỉnh theo cách trên nhưng không có hiệu quả thì tiếp tục kiểm tra điều chỉnh độ hở của bugi, thông thường phải điều chỉnh cho độ hở lớn hơn một chút.
