Các loại xương rồng mọng nước - Huỳnh Văn Thới

Đăng lúc: , Cập nhật

Không phải tất cả các loại xương rồng đều sống ở trong sa mạc nóng bỏng, khô cần, còn có nhiều giống sống mạnh ở các xứ nhiệt đới, khí hậu nóng ẩm, dựa theo bìa rừng, trên thân cây v.v... đều là cây có thân mập, mọng nước để đủ sức sống qua mùa nắng khô ráo.

Các loại xương rồng mọng nước

+ Loại Aporocactus Conzatii khi vào trong rừng ở Mexico chúng ta sẽ thấy có nhiều giống xương rồng leo ngọn cây, thân thòng xuống. Đó là những vườn cây treo ngộ nghĩnh, gồm nhiều giống như xương rồng Mammillaria, Ferocactus... như thanh long, có thể ra hoa cách mặt đất nhiều mét, có trái ăn rất ngon.

- Giống Aporocactus Flagelliformis thường được nuôi trồng, trên bờ rào, trên cửa sổ, thân hình trụ nhô, nhưng leo bò theo cây chôi, nếu không thì ngã thòng xuống, có thê trồng treo, cây có dáng đẹp, mình xanh mướt, có nhiều chùm gai nhuyễn màu nâu, có hoa dọc theo thân cây màu đó, rất đẹp. Cây rất dễ trồng, chịu đất có độ PH hơi acide thì có hoa to, chịu nắng và chịu được âm, nhưng không úng nước...

- Giống Hylocereus Undatus còn gọi là thanh long, thuộc họ xương rồng Cactaccac, tiếng Anh là Cereus Triangulais (ba cạnh) tiếng Pháp là Oeil de Dragon (mắt rồng) có nguồn gốc từ châu Mỹ nhiệt đới. Cây rất dễ trồng, nhất là các tỉnh miền Trung: Ninh Thuận, Bình Thuận; ở miền Nam : Biên Hòa, Tân An, Tiền Giang, Bến Tre đều trồng được cả... Cây có thân dài 3 cạnh, màu xanh bóng, leo lên cây mọc, lên cao, phân nhiều nhánh thòng xuống, có nhiều rễ phụ bám hút nhựa trên thân cây tựa sống, cây ưa sáng, nên dễ ra hoa, hoa to với cánh hoa màu trắng rất đẹp, nở về đêm, trái màu đỏ, to, có nhiều hạt nho den, cơm trắng, ăn rất ngon. Ngày nay được xuất khẩu nên được trồng rất nhiều.

Cùng loại còn có : H. Selenicereus mọc trên ngọn cây, bò leo như thanh long. Cây rất dễ trồng, không kén đất, nên thường được dùng làm gốc ghép, cây sống khoe.

+ Giống Selenicereus Urbanianus, thường mọc ở rừng khô, có thân hơi tròn, bò lên thân cây, các ngọn thòng xuống bốn phía rất đẹp, nên được trồng ở các công viên để trang trí cây xanh.

- Giống Selenicereus Grandiflorus, cây leo có hoa to, màu trắng, nở về đêm dẹp, như thần mặt trăng "Séléné" nỗi tiếng về nhan sắc. Trong cảnh màn đêm ấm áp, có nhiều hoa vàng thòng xuống lơ lững trên ngọn cây, dưới ánh trăng, nên thơ biết bao! Những hoa này được mệnh danh “Hoàng hậu về đêm" rất xứng đáng vậy.
 
Loại này có 2 giống, mọc rải rác từ Texas, Mexique, Caraibes, Cuba nổi tiếng hoa đẹp, lại rất dễ trồng, ít chăm sóc.

+ Epiphyllum Hookeri là loại cây mọng nước, mọc ở Trung Mỹ và Nam Mỹ. Cây dạng bụi thấp, thuộc giống Quỳnh, có hoa hai bên mép lá, hoa nở về đêm, có cánh dẹp, rất thơm.

Cùng loại giống E. Anguliger, thân dạng lá có nhiều răng cưa, rất siêng hoa, cũng nở về đêm, cũng màu trắng có hương thơm.

- Giống Epiphyllum Grandilobum thường gọi Quỳnh, tiếng Anh Night Flowering Cactus (xương rồng nơ về đêm) có nguồn gốc từ Mehico, Cuba, Guatemala. Cây bụi có hoa rất đẹp, có hương rất thơm. Các cụ ngày xưa có phong tục thức xem hoa nơ, vì cho rằng hoa nở sẽ dem lại hạnh phúc, vừa uống trà vừa ngâm thơ :

CÂY QUỲNH.

Ngoài song thấp thoáng một cây Quỳnh,

Dáng dấp thanh thanh đượm vé xinh,

Gốc vững thân cao cành nấy nở,

Lá dài đuôi phượng mép chung quanh,

Đất cần thế ấy mầm vươn khỏe,

Nước là thôi mà sắc vẫn xanh,

Hoa trắng xòe thơm riêng một tối,

Thôi thì ong bướm hết vòn quanh.
Phạm Viết Nguyên.

- Giống Epiphyllum Akermannii (Aclerman) có hoa màu đò, nữ vào ban ngày, lâu tàn hơn. Gốc từ Mehico, được nhập trồng ở Đà Lạt, hoa màu đó rất đẹp, được trồng làm canh, trồng trên bao lơn đề trang trí làm dẹp ngôi nhà. Thường ra hoa vào mùa đông, nên còn gọi "rose de Noel". Hoa Quỳnh quí, đẹp, nên rất được ưa chuộng nuôi trồng. Cây rất siêng hoa, chịu nắng không chịu nước.

Ở Việt Nam, nói đến hoa Quỳnh thì phải nói đến cây Giao. Hai loại cây này rất khác nhau. Cây Giao thuộc họ Euphorbiaceae, cây Quỳnh họ Epiphyllum. Do cây Quỳnh thân yếu, hay đò ngà, nên hay trồng cây Giao để làm chỗ tựa cho cây Quỳnh nên mới có câu : cây Quỳnh cây Giao là vậy.

+ Loại Schlumbergera Truncata còn gọi Epiphyllum truncatum hay Zygocactus Truncata là cây càng cua, cũng họ Cactaceae, tiếng Anh gọi Christmas Cactus, Crab Cactus, tiếng Pháp gọi là Cactus de Noel, có nguồn gốc từ Brezil được nhập trồng ở Việt Nam. Cây có bụi nho, thân có nhiều nhánh, nhiều đốt như càng cua. Mép có khía răng, màu xanh bóng. Hoa ở đâu cành buông thòng xuống màu hồng, rất đẹp. Muốn cho hoa không chúi xuống thì nên ghép với cây gốc, ghép loại Epiphyllum Thanh long, cày sẽ khỏe. Cùng loại còn có giống S. Orssichiana. S. Russelliana tháp với các loại gốc Pereskia, Pereskiopsis, Opuntia, Eriorereus thì khỏe hơn.

+ Loại Rhipsalidopsis Rosea là loại xương rồng nhỏ, thân màu xanh, có hoa chùm rũ xuống giống như càng cua, còn gọi "Cactus de Pâques" (xương rồng phục sinh) ra hoa vào tháng tư. Giống này nên ghép với cây Epiphyllum để khỏe hơn.

- Giống Rhipsalis Heptagona có thân hình trụ cao, gồm hơn 60 giống, mọc từ Mexique đến Argentine, cung thấy ở Châu Phi, Madagascar, Ceylan... là những cây cao thòng xuống, có hoa ra từ giữa thân cây màu trắng, nhỏ, không mấy đẹp.

Giống Rhipsalis rất dễ trồng, thích hợp với môi trường nhiệt đới nắng nóng, mưa ấm, đất trồng cần hơi - acide thì cây tốt khỏe.

Các loại này được trồng rất nhiều ở Đà Lạt, ở TP. Hồ Chí Minh, để trang trí làm đẹp.

Tóm lại, các cây mọng nước như xương rồng, da số rất dễ trồng, không kén dât, không cần nhiều nước, nhưng cần ánh sáng, cần nắng, cần đất xốp. Cây xương rồng tự mọc ở ngoài thiên nhiên không cần phân, sống nhờ đất mùn của lá cây mục, nhưng khi đem trồng trong chậu thì cần phải chăm sóc, lâu lâu tưới thêm phân chớ không cần nhiều lắm.
 
gọi Miễn Phí