Cấu tạo của dàn ngưng tủ lạnh - GS.Nguyễn Đức Lợi

Hình 33. Cấu tạo của một số loại dàn ngưng tủ lạnh gia đình.
a) Dàn ngưng của tủ lạnh hấp thụ;
b) Dàn ống nằm ngang, cánh tản nhiệt bằng dây thép;
c) Dàn ngưng ống thép nằm ngang, cánh bằng tấm liền dập khe gió;
d) Dàn ngưng ống thép nằm ngang, cố định lên tấm tản nhiệt liền;

Cấu tạo. Dàn ngưng tụ của tủ lạnh hấp thu thường làm bằng ống thép lớn có 1,2 vòng xoắn, cánh tản nhiệt bằng thép tấm hình vuông hoặc tròn (hình 33a). Phần lớn tủ lạnh nén hơi của Mĩ, Nhật, có dạng cấu tạo như mô tả ở hình 33b. Ống thép (thường là $5) với cánh tản nhiệt bằng dây thép Φ=1,2÷2 hàn dính lên ống thép. Môi chất đi từ trên xuống, không khí đối lưu tự nhiên từ dưới lên, thực hiện trao đổi nhiệt ngược dòng. Các loại dàn ngưng biểu diễn trên hình 33c, d cũng đều bố trí ống nằm ngang (thường là ống thép 45) nhưng cánh tản nhiệt dạng tấm liền (h 33d) hoặc có dập các khe gió để tạo đối lưu không khi tốt hơn.
Các ống xoắn thường được bố trí nằm ngang nhưng ở một số tủ lạnh CAPA-TOB đời mới người ta lại bố trí dàn ống xoắn thẳng đứng. Bố trí theo kiều thẳng đứng, đầu ra cuả môi chất lạnh lỏng ở xa đầu lốc nên không bị nhiệt thải ở đầu lốc làm cho nóng lên. Đây là ưu điểm cơ bản so với dàn ống nằm ngang.
Nói chung các loại dàn ống có cánh tản nhiệt bằng dây thép là thông dụng nhất vì công nghệ chế tạo dễ dàng, bảo dưỡng sửa chữa cũng thuận lợi.
Ngoài các loại dàn ngưng bằng các dàn ống thép, còn có các loại dàn ngưng khác cả về kết cấu cũng như vật liệu chế tạo. Tủ ZИЛ thường sử dụng loại dàn ngưng tấm nhôm. Các dàn ngưng này được tạo từ hai lá nhôm dày 1,5 mm, cán dính lại với nhau, ở giữa có các rãnh cho môi chất lưu thông thay cho các ống. Khoảng giữa các rãnh có dập các khe gió để nâng cao khả năng đối lưu không khí qua dàn.
Do hệ số truyền nhiệt của lá nhôm lớn, và do tạo được bề mặt trao đổi nhiệt lớn nên loại dàn ngưng này gọn nhẹ hơn các loại dàn ngưng khác.
Dàn ngưng không khí cưỡng bức và bình ngưng làm mát bằng nước trình bày ở phần máy điều hòa nhiệt độ.
Các hư hỏng và cách khắc phục
Dàn ngưng thường có một số hư hỏng và trục trặc sau:
Dàn bị rò rỉ. Dàn ngưng thường được chế tạo bằng ống thép hoặc ống đồng dầy, nhiệt độ làm việc lớn hơn môi trường nên ít bị han gỉ do đọng nước, bám bẩn, trừ các loại dàn đặt dưới đáy tủ của các tủ có xả đá tự động.
Dàn ngưng bị rò rỉ, thường hệ thống lạnh bị mất gas rất nhanh vì áp suất dàn cao. Khi tủ kém lạnh, có thể quan sát dàn từ ống đẩy của lốc đến phin lọc sấy. Chỗ thủng bao giờ cũng có vết dầu loang. Có thể dùng bọt xà phòng để thử. Thử vào lúc lốc chạy là tốt nhất vì khi đó áp suất dàn cao. Nếu dàn thủng phải hàn lại bằng que hàn bạc hoặc hàn hơi.
- Dàn ngưng tụ bị nóng quá bình thường. Mỗi dàn ngưng phải có năng suất tỏa nhiệt phù hợp với công suất lạnh của máy. Năng suất tỏa nhiệt phụ thuộc vào nhiều yếu tố cần được đảm bảo:
+ Diện tích dàn phải đủ nhất là trong trường hợp dựng máy kem, máy đá hoặc thay dàn, thay lốc... Diện tích nhỏ, dàn sẽ quá nóng.
+ Bề mặt dàn phải sạch sẽ, tránh trở nhiệt do bám bụi hoặc cặn bàn.
+ Phải đảm bảo sự tuần hoàn không khí làm mát tốt, nếu đặt tủ ở 1 góc nhà ít thoáng, chung quanh lại có vật cản không khí lưu thông, dàn sẽ rất nóng. Máy điều hòa nhiệt độ, do tường quá dầy, che mất một phần cửa hút gió hoặc do ánh nắng chiếu vào, dàn cũng sẽ rất nóng.
Dàn nóng quá mức chứng tỏ nhiệt độ ngưng tụ tăng cao, áp suất cao, nhiệt độ lốc cao sẽ rất dễ dẫn đến cháy lốc.