CÁCH TRỒNG CÁC LOÀI LAN THUỘC GIỐNG ONCIDIUM - Nguyễn Công Nghiệp

Giống Oncidium có khoảng 700 loài phân bố rất rộng, ở bắc bán cầu từ Mêhicô đến tây An Độ và nam bán cầu đến tận Bolivia, Paraguay. Những loài Oncidium thường có giả hành dẹp tận cùng có 1-2 lá dẹp hay hình trụ, hoa thường nhỏ nhưng đặc biệt có cánh môi rất lớn. Hoa thường là màu vàng với đốm nâu, mọc thành chùm đứng đôi khi phân nhánh, phát hoa có thể rất dài. Ở rừng tự nhiên Việt Nam không có giống lan này. Những loài hiện có đều là nhập nội.

1. Nhiệt độ, ẩm độ và sự tưới nước

Oncidium là giống lan thích nghi được với biên độ sinh thái khá rộng. Chúng có thể trồng được ở khắp nơi: các tỉnh phía Nam, phía Bắc và trên vùng cao nguyên. Nhiệt độ thích hợp là từ 20-25°C. 

Oncidium là cây cần ẩm độ cao, đặc biệt trong thời kỳ tăng trưởng vì vậy trong suốt mùa sinh trưởng cây cần được tưới 3 lần/ngày vào mùa nắng. Sau khi có những cơn mưa đầu tiên ta giảm số lần tưới còn 2 lần/ngày trong mùa mưa. Mùa nghỉ (sau khi trổ hoa) chỉ cần tưới cho cây 1 lần/ngày để duy trì sự sống.

2. Ánh sáng, nhu cầu phân bón, giá thể

Oncidium là loài ưa sáng nhưng không chịu được ánh sáng trực tiếp, để cây ra hoa tốt cần 70% ánh sáng.

Về nhu cầu phân bón, Oncidium là loài lan đòi hỏi dinh dưỡng cao. Có thể dùng phân bón dưới nhiều dạng khác nhau; phân bò khô vò thành từng viên đặt trên bề mặt giá thể rất hữu hiệu cho việc hấp thụ của cây qua quá trình tưới nước hàng ngày. Các loại phân vô cơ thường dùng có công thức 30-10-10 tưới 5 ngày/lần với nồng độ 1 muỗng cà phê/4 lít nước trong suốt mùa sinh trưởng, nếu cây có nụ hoa ta thay phân 30-10-10 bằng phân 20-20-20 để bảo đảm cành hoa dài với số lượng hoa nhiều. Một tháng trước khi vào mùa nghỉ có thể bón phân 10-30-30 2 lần/tuần để nâng cao sức chịu đựng của cây.

Giá thể của Oncidium tương tự như trồng Dendrobium nhưng không nên dùng chậu lớn. Chất trồng có thể là dớn, xơ dừa, than, nhưng nếu là than thì kích thước phải nhỏ hơn so với trồng Dendrobium.

3. Cách nhân giống

Oncidium có thể nhân giống một cách dễ dàng nhờ cách cấu tạo giả hành kiểu “nâng bụi" nghĩa là giả hành sau mọc cao hơn giả hành trước. Có thể nhân giống bằng cách tách mỗi đơn vị 2-3 giả hành, đôi khi với một giả hành đã có chồi mới cây vẫn phát triển bình thường. Điều lưu ý là không nên trồng cây mới vào chậu quá sâu làm trở ngại đến sự phát triển của cây sau nầy.

4. Sâu bệnh

Oncidium thường mắc hai bệnh phổ biến là thối đen giả hành và bệnh đốm lá. Có thể phòng ngừa bệnh này bằng các loại thuốc trừ nấm đặc biệt là DITHANE M-45 với liều lượng 1 muỗng canh/4 lít nước nửa tháng 1 lần.

Tác giả bài viết
Nguyễn Công Nghiệp