CÁCH TRỒNG LAN CẮT CÀNH - Nguyễn Công Nghiệp

Có 2 cách khác nhau để trồng lan cắt cành : trồng băng đứng và trồng liếp.

1. Trông băng đứng

Đây là cách trồng rất phổ biến ở Việt Nam, dùng để trồng các loài Papilionanthe teres, Arachnis, Aranda, Aranthera, Aeridachnis, Mokara

Lan được trồng thành những băng dài trên các mành đất đã dọn sạch cỏ và được cột chặt vào giữa các trụ đứng làm nọc hai bên, cây làm nọc phải thật chắc và có khả năng chịu đựng lâu dài đối với thời tiết. Cừ Tràm (Melaleuca leucadendron) có lẽ là cây hữu hiệu nhất. Trên mặt đất người ta có thể trải lên một lớp đã vun dày 20cm, lớp đá này có khả năng lưu trữ được phân để cây sử dụng nhưng không làm úng nước gây ra sự thôi rễ. Cây lan được trồng thành 2 hàng ở nơi thật năng trên 40.000 1m/m² và có nhiệt độ cao trên 30°C.

Phân bò tươi rất hiệu lực đối với cách trồng này, phân được pha lỏng và rắc đều lên khắp cây, phân rơi rớt sẽ được hấp thụ bởi các rễ nằm trong lớp đá. Tuy nhiên bê sung phân hóa học bằng cách phun sương sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự tăng trưởng. Phân 30-10-10 được tưới 1 tuần 2 lần vào mùa mưa và phân 20-20-20 với chu kỳ tương tự vào mùa nắng. Cách sử dụng phân bón như vậy sẽ đảm bảo một vụ mùa với năng suất cao nhất.

Thường cây Papilionanthe, Arachnis chi ra hoa với kích thước tối thiểu 2m, và điều kiện tiên quyết là nhiệt độ phải lớn hơn 30°C. Ở thành phố Hồ Chí Minh cây được trồng phơi nắng 100%, nhưng điều kiện tiểu khi hậu quá ẩm mát cây sẽ không bao giờ ra hoa. Cây ra hoa lý tưởng là phần ngọn hoàn toàn hứng nắng, nhưng phần thân và rễ nằm trong điều kiện thật ẩm. Có thể giải quyết vấn đề này bằng lá dừa che thành 2 hàng 2 bên băng đứng Aranda, Mokara nên trồng có giàn che với 70% ánh sáng.

Cây tăng trưởng suốt năm và không có mùa nghì mùa hoa nở rộ vào tháng 2 và tháng 3, với cách trồng trên trừ những ngày mưa to, ta có thể tưới nước 1 ngày/1 lần trong mùa mưa và 2 lần/ngày trong mùa nắng. Việc nhân giống dễ dàng bằng cách cắt ngọn với chiều dài 0,5m mang theo từ 2-3 rễ. Ngọn cắt được trồng ngay xuống băng cũ để tăng mật độ hay lập một băng mới để mở rộng vườn.

Việc cắt hoa cũng phải được lưu ý, nếu cành hoa được cắt quá sớm dưới dạng nụ, hoa sẽ chống tàn. Cắt quả trễ, thời gian sử dụng cành hoa lại ngắn. Theo kinh nghiệm hoa được cắt khi nụ hoa đầu tiên nổ được 5 ngày là bảo đảm cành hoa được chơi lâu nhất 

2. Trồng liếp 

Liếp được sử dụng để trồng một số loài lan quí cất cành có kích thước nhỏ, cây không ưa nắng hoàn toàn, như các loài Vanda Rochildiana, Oncidium Goldiana, Dendrobium Pompadour, Dendrobium Superbiens var. Superba. Đấy là cách trồng phổ biến ở Thái Lan.

Liếp có thể là liếp tre, đặt cách mặt đất là 1m, các chậu đặt trên mặt liếp nằm san sát nhau hoặc đơn giản hơn bằng cách đặt một lớp xơ dừa trộn với phân bò khô tỷ lệ 5/1 dày 10cm làm giá đứng. Bề rộng của liếp không quá 1,5m, để người làm vườn có thể chăm sóc đến cây ở giữa liếp. Bề dài không hạn định, mức độ che sáng tùy loài khoảng 60% ánh sáng đối với loài Vanda Rochildiana.

Nếu liếp dùng để chậu nên làm bằng sắt hay gỗ chịu đựng được với khí hậu ẩm như Sao, Căm xe.

3. Cách chọn một số loài lan để trồng hoa cắt cành tại việt nam

Trồng lan để cắt cành khác với kiểu trồng lan với mục đích sưu tập vì vậy cần hết sức chú ý dến công tác chọn giống. Loài lan được chọn để trồng hoa cắt cành cần phải đáp ứng những yêu cầu sau:

- Phải siêng bông, khỏe mạnh, cho nhiều cành hoa, số lượng hoa trên một cành phải nhiều, chẳng hạn đối với Dendrobium số hoa trên mỗi cành tối thiểu là 10.

- Phát hoa dài, cứng cáp, màu sắc hoa cần sáng hoặc bắt mắt, cánh hoa tròn và điều quan trọng là phải lâu tàn.

Mặt khác loài lan được chọn phải phù hợp với điều kiện khí hậu và đất đai nơi trồng. Chẳng hạn ở thành phố Hồ Chí Minh thích hợp với các loài Dendrobium, Oncidium. Vùng Bảo Lộc thích hợp với các loài Phalaenopsis và Đà Lạt thích hợp với các loài Cymbidium.

Tác giả bài viết
Nguyễn Công Nghiệp