Thu hoạch hoa Hồng - Thạc sĩ Lâm Thị Mỹ Nương

Cũng là trồng trọt, nhưng trồng lúa, trồng khoai, nói chung là trồng ngũ cốc thì thu hoạch có mùa nhưng nghề trống hoa Hồng thì thu hoạch cả năm nếu chăm sóc tốt, giống tốt, thì ngày nào cũng có sản phẩm bán ra, và thường không bị ... ế chợ.

Trồng hoa Hồng lại có hai cách thu hoạch : đó là bán cây làm kiểng đã được chiết ghép, và bán cành, tức bán hoa cắt cành.

- Bán Hồng kiểng : Bán cây Hồng trồng làm kiếng cũng bán được quanh năm, nhưng lại rai trong mùa nắng, bán nhiều trong mùa mưa, và cao điểm nhất là dịp trước Tết Nguyên Đán.

Ý thích của đa số dân mình là trồng hoa, nhất là hoa Hồng. Ngay người ở thành phố, ăn ở chật chội là thế, nhưng gần như nhà nào cũng cố tranh thủ chừa để đặt một vài chậu Hồng làm kiểng. Ngày Tết, ngoài thói quen chưng hoa Mai, nhiều nhà cũng chưng thêm vài ba chậu Hồng hi vọng tạo thêm vận đỏ...

Để đáp ứng nhu cầu của đông đảo khách hàng, những nhà vườn trồng hoa kiểng gần như lúc nào cũng tất bật với những công việc như lo phân tro đầy đủ, sắm chậu, sắm giỏ, rồi giâm cành, ghép mắt... để có đủ cây giống mà trồng.

Tại làng hoa Gò Vấp gần như nơi nào cũng có những bãi đất rộng ở gần nhà hay giữa khu trồng hoa đủ loại dùng để sắp xếp đặc kín những chiếc chậu xi măng, chậu đất nung, những giỏ tre hoặc các bầu đất bằng bịch ni lông, trong đó đều đã được trồng hoa Hồng đủ dạng : nơi thì mới giâm cành để làm gốc ghép, nơi thì đã ghép xong, nơi thì Hồng đã lác đác ra hoa cho bán...

Cây làm gốc ghép là loại Hồng dại như Hồng leo, Hồng sen vốn khỏe mạnh, bộ rễ tốt, cây ghép nhờ đó mà sinh trưởng tốt, ra hoa nhiều.

Do sản xuất đại trà như vậy nên ít khi ta tìm mua được các giống quí hiếm mới lạ. Mà điều này thì đa số khách hàng cũng không đòi hỏi gì nhiều. Họ chỉ muốn có một vài chậu Hồng để chưng, nếu hoa to màu sắc sặc sỡ lại càng ưa chuộng. Có lẽ chính vì lẽ này nên ai cũng cố lựa những cây đã ra hoa để có dịp đánh giá chất lượng mới mua để khỏi sợ lầm (?). Những chậu nào có một vài đóa hoa chớm nở thường được bán nhanh, nhất là giá cả bình dân nữa thì ai cũng thích.

Nhà vườn lúc nào cũng đáp ứng đúng mức thị hiếu của đa số khách hàng. Bán với giá bình dân tuy ít đồng lời, nhưng bán được số nhiều cũng đem về mỗi lợi lớn.

Cung cấp hoa Hồng cho khách hàng ở thành phố Hồ Chí Minh, một làng hoa ở Gò Vấp và nhiều nhà trồng hoa khác ở các vùng lân cận như Phú Nhuận, Hạnh Thông Tây, Hốc Môn, Thủ Đức... vẫn không tài nào đáp ứng đủ, nhất là vào dịp Tết Nguyên Đán. Vì vậy, Hồng ở Sa Đéc, ở miền Tây vẫn có dịp tốt để xâm nhập thị trường rộng lớn.

- Bán Hồng cành : Thành phố càng phát triển, mức thu nhập của thị dân càng ngày càng khấm khá hơn thì mua hoa Hồng về chưng tại phòng khách, phòng ăn nói riêng là việc tất nhiên phải đến.

Đó là chưa nói đến những nhà hàng, khách sạn, quán ăn sang trọng, nhà riêng của kiều dân nước ngoài là những nơi tiêu thụ hoa Hồng cành nhiều nhất.

Được biết, khoảng năm 1960 trở về sau, chúng tôi còn nhớ tại Sài Gòn có nhiều điểm (trong đó có vài kiosque ở Nguyễn Huệ) mở dịch vụ đặc biệt “tặng hoa Hồng tại gia” cho những ai đến đặt hàng. Và nghề này có vẽ cũng phát đạt lắm. Người mở dịch vụ tặng hoa này nhận lời đặt hàng của khách hàng theo thời gian qui định : vài ngày ? vài tuần? vài tháng hay suốt năm ? Mỗi ngày đưa hoa đến địa chỉ nào, cho ai, đưa mấy bông và phải đưa đúng vào giờ nào trong ngày..? Có khi khách hàng còn yêu cầu kèm thêm một câu nói gì đó, hoặc kèm một cái thiếp danh... Mục đích của khách hàng là gì và đối tượng nhận hàng là ai, chắc quí vị cũng đoán biết được.

Tất nhiên, khách hàng phải trả tiền trước - tiền mua hoa cộng với tiền công cho người chuyển hoa. Và bên bán phải lo cử người (đa số là các bạn sinh viên sống xa nhà cần kiếm thêm thu nhập) và phương tiện đến tận nơi giao hàng cho người nhận đúng với giờ đã giao ước...

Việc thu hoạch Hồng bằng cành đã có từ lâu đời rồi, và được coi là nghề dễ kiếm ra tiền; nghề “cha truyền con nối”, kinh nghiệm không ai chỉ vẽ cho ai.

Cắt hoa Hồng không cắt buổi trưa, khí hậu vi bức, mà cắt từ lúc sáng sớm lúc mặt trời chưa ló dạng, hoặc là cắt vào lúc chiều hôm, lúc mặt trời sắp đi ngủ. Cắt cành vào lúc này trời mát, trong cành còn căng nhựa nên hoa lâu héo. Hoa đã héo úa thì còn bán cho ai ?

Chính vì muốn giữ cho hoa tươi lâu nên trước giờ cắt cành, nhà vườn phải lo tưới nước cho ẩm gốc. Rễ cây sẽ hút nước làm cho cành Hồng no nước tươi lâu. Cành Hồng cắt xong phải dựng lên để ngâm gốc vào nước sạch, chờ khách hàng đến... đếm. Đây cũng là một bí quyết có tính khoa học mà nhà vườn nào cũng biết đến.
Cắt cành cũng là một nghệ thuật, trước sau phải bảo vệ, cho cành không gãy, đóa hoa còn nguyên vẹn và tươi ở đầu cành.

Muốn vậy phải làm việc nhẹ tay với kéo cắt chuyên dùng cắt cành thật bén. Vết cắt phải xéo để nước dễ thấm vào giúp hoa giữ được độ tươi lâu, không để vết cắt bị giập, khiến cành hoa đó mau bị thối cuống.

Một cây có thể cắt được từ một đến bốn năm cành. Cũng có cây lại ra hoa chưa kịp. cách cắt cành Hồng cũng như cách hái bông vải, hễ xong cây này mới bước lần sang cây khác...

Trồng hoa cắt cành bán là một nghề dễ hái ra tiền, nếu chúng ta biết trồng giống tốt, có hoa to và màu sắc sặc sỡ, mới được người mua ưng ý, dù họ phải trả giá cao. Nếu chỉ sản xuất loại hoa giống cũ với cuống ngắn, hoa không to thì dù có bán rẻ cũng không bán được.

Nên nhớ người đã chơi hoa là người sành hoa. Mà một khi đã gọi là chơi thì giá cả nhiều khi lại không là vấn đề phải bận tâm lắm. Tâm lí khách hàng xưa nay vẫn vậy.

Đây là nghề có hiệu quả kinh tế cao. Từ lúc trồng cho đến ngày thu hoạch chưa tới 6 tháng. Nếu trồng được giống tốt, cho hoa nhiều, cây sống được lâu năm thì mối lợi càng tăng.

Việc cải thiện giống trồng là việc cần thiết phải thực hiện. Mặt khác phải chăm sóc thật tốt, bón phân cho đầy đủ và hợp lí, để nâng mức thu hoạch cành đạt được con số 30% như ở một số nước khác mới hài lòng.

Hoa Hồng đang là mặt hàng xuất khẩu, dưới dạng cành. Mà muốn cạnh trạnh trên thương trường rộng lớn này thì trước hết ta phải có mặt hàng đạt chuẩn.

Tác giả bài viết
Lâm Thị Mỹ Nương