Thí nghiệm với cách nhuộm màu hoa tự nhiên

1. Quá trình hoa đổi màu diễn ra như thế nào?

  Thực tế, có rất ít loài động thực vật có màu xanh lam tự nhiên. Cứ 10 loài thì mới có một trong số đó có màu xanh lam nên nếu bạn từng bắt gặp hoa hồng màu xanh thì khả năng 100% đã qua bàn tay con người tân trang. Các nhà khoa học cũng đã cố tìm ra gene biến đổi màu cho chúng nhưng số lượng này là rất hiếm và mong muốn được phát triển nhiều hơn. Mà bạn biết rồi đó, hiếm đồng nghĩa với đắt đỏ nên thay vào đó, bạn có thể tự tay làm ra những bông hoa có sắc thái của riêng mình thì sao. 

   Việc sử dụng thuốc nhuộm màu xanh lam xuất hiện từ khoảng 6.000 năm trước ở Peru, khi người Ai Cập cổ đại đã kết hợp silica, oxit canxi và oxit đồng để tạo ra một sắc tố màu xanh lam, về sau được gọi là irtyu với mục đích để trang trí các bức tượng. Hay chính từ thời chiến ngày xưa, ông bà ta đã biết tận dụng màu xanh đen của lá chàm để nhuộm vải may áo cho nhân dân. Trong bài thơ Việt Bắc, Tố Hữu viết: “Áo chàm đưa buổi phân ly / Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay?”. Màu chàm của thiên nhiên dung dị và da diết đến thế, có thể nói, đã tô điểm cho cuộc sống của chúng ta. Điểm thú vị là lá chàm không hề có màu xanh lam, hoa chàm lại có màu hồng tím. Chính tự nhiên đã cung cấp cho ta những bất ngờ đáng kinh ngạc đến thế, khi con người tận dụng được món quà này, mọi thành quả sẽ đều là xứng đáng. 

   Quay trở lại với việc nhuộm hoa, lúc này ta phải dùng màu hóa học để nhuộm lại hoa tự nhiên để có được nhiều màu sắc sặc sỡ. Khi các phân tử trong nước liên tục chuyển động để đưa chúng từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao, quá trình này cứ liên tục diễn ra cho đến khi đạt được sự cân bằng. Ở thí nghiệm nhuộm hoa, màu nhuộm được pha vào trong nước sẽ đi vào các mao mạch của thân cây hoa. Đó chính là sự thẩm thấu.

2. Nguyên liệu cần chuẩn bị

• 1 bó hoa hồng tươi màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, màu sắc càng sáng thì màu nhuộm lên càng rõ.
• Màu thực phẩm, màu nhuộm vải, màu vẽ, màu nhuộm công nghiệp… Tuy các loại màu này không chính thống như màu nhuộm hoa chuyên dụng của các xưởng điều chế nhưng có thể tạm chấp nhận với những lựa chọn này khi làm đồ handmade. Chỉ cần nhớ tìm mua kỹ lưỡng các chế phẩm sinh học đảm bảo nguồn gốc và an toàn cho sức khỏe của bạn là được. 
• Chậu đứng hoặc cốc ly, miễn là chứa được khoảng 500ml nước.
• Dao sắc (Lưu ý nếu cha mẹ thực hiện cùng trẻ nhỏ thì có thể dùng kéo thủ công hướng dẫn con).
• Lọ, bình cắm hoa
• Găng tay cao su (nếu da tay bạn quá nhạy cảm)

3. Hướng dẫn cách nhuộm hoa hồng trắng

   Chúng tôi chọn hoa hồng là bởi đây là loại hoa thông dụng và có hiệu quả nhất với phương pháp này. Hoa hồng có mặt trong nhiều dịp, có ý nghĩa lãng mạn trong cả tình bạn lẫn tình yêu. Bên cạnh đó, nếu lọ hoa nhà bạn đang thiếu chút màu sắc đan xen thì có thể mua hoa hồng nhuộm màu mà bạn muốn bổ sung. Tìm được các loại hoa có thân thảo sẽ là lựa chọn tốt vì chúng hấp thụ màu nhanh hơn nhiều so với cây thân gỗ như hoa hồng. Gợi ý cho bạn: hoa cúc, tulip, cẩm chướng, đỗ quyên…

3.1 Bước 1: Chuẩn bị hoa

   Khi mới mang hoa về không cần cắm vào lọ nước luôn mà có thể giữ nguyên để hoa trong tình trạng háo nước, sau đó mới bắt tay vào nhuộm màu để các mao mạch trong thân hấp thụ màu nhanh chóng hơn. Mách bạn: nếu chọn những cành hoa có nụ nhỏ mới nhú thì bông nở màu pha nhạt cũng đẹp vô cùng. Đầu tiên, ta cần loại bỏ gai nhọn và lá nhỏ từ phần thân dưới hoa hồng để phục vụ quá trình nhuộm hoa bớt “đổ máu”! Hơn nữa, việc loại bỏ các lá nhỏ sẽ giúp tập trung đưa màu lên hoa chính chứ không đi vào lá. Hãy đảm bảo hoa tươi vì sau cùng, bạn sẽ là người được thưởng thức vẻ đẹp của chúng mà. Tiếp theo, bạn dùng dao cắt vát gốc cành sao cho diện tích bề mặt cắt rộng nhất giúp thẩm thấu màu được nhiều hơn (cắt góc 45 độ).

3.2 Bước 2: Thực hiện pha màu

   Có sẵn cốc, thau đựng nước sạch từ máy sao cho nước đầy khoảng ⅔; nếu trời lạnh có thể dùng nước ấm để dễ hòa tan màu. Sau khi nhỏ 15 đến 20 giọt màu vào nước, dùng thìa nhẹ khuấy đều để tránh tạo cặn lắng. Cắm một ít hoa vào mỗi nước và chờ đợi kết quả trong một ngày. Với dung dịch màu nhuộm còn thừa hãy đổ lên giấy báo để thấm rồi vứt giấy thay vì xả xuống nguồn nước. Trước đó bạn cũng cần lót giấy báo ở dưới các dụng cụ cho sạch phải không nào. Chú ý đến việc bảo vệ môi trường xung quanh nhé.

3.3 Bước 3: Quan sát thí nghiệm

Bạn có thể thấy trong 1 tiếng đầu tiên hoa đã chuyển màu rồi. Các sắc thái đậm nhạt trong bông hồng mà bạn mong muốn là hoàn toàn phụ thuộc vào bạn, hãy bỏ cành hoa ra khỏi chậu nước nhuộm khi thấy cánh hoa ngả sang màu mà mình mong muốn. Việc còn lại chính là rửa sạch nước nhuộm còn lại trên cành và chuẩn bị lọ hoa để cắm thôi. Bạn có thể làm cho hoa hồng nhuộm tại nhà của mình bền và đẹp hơn bằng cách cam kết chăm sóc cho chúng thật tốt. Đảm bảo giữ chúng tránh xa ánh nắng trực tiếp, dẫn đến hoa bị khô héo làm hỏng màu sắc đã nhuộm. Hoa có thể được giữ lâu hơn nếu dùng mẹo thêm 1 muỗng đường hoặc giấm táo để đảm bảo độ tươi mới

4. Hình ảnh nhuộm hoa thực tế

   Tương tự, để nhuộm được một bông hoa nhiều màu - hoa “cầu vồng”, bạn chỉ cần dùng dao chẻ cuống thành những đoạn dài 8 cm. Cách làm này ở nước ngoài thường dùng thuật ngữ “tie-dye”. Còn đối với những cây đơn sắc, dễ hiểu là không cần tách gốc vì chỉ có một màu. Chia thành tối đa 4 cành nhỏ cho 4 màu khác nhau, quá nhiều vết cắt sẽ làm yếu thân cây. Pha màu vào từng cốc nước bạn chuẩn bị và đặt các cốc cạnh nhau. Điều này sẽ hạn chế kéo căng thân làm gãy mất cây. Để hoa trong tối thiểu 4 tiếng đối với hoa có màu sáng và vài ngày đối với màu đậm hơn. 

   Ngoài ra, còn có phương pháp nhuộm hoa bằng thuốc nhuộm dạng xịt chuyên dụng được đóng trong bình và phải được mua từ những nhà cung cấp uy tín. Mặc dù đây là một sản phẩm rất tốt giúp tô màu nhanh chóng nhưng nó cũng rất dễ làm bẩn và khó kiểm soát hơn. Phương pháp này thường được dùng để nhuộm hoa đen vì khi phun dễ phát hiện ra các chỗ phun sót trên hoa.

5. Video hướng dẫn cắm hoa trang trí dễ dàng

Video hướng dẫn nhuộm hoa hồng, cúc và tú cầu. Nguồn: Youtube Ehow.

6. Tổng kết

Trong dịp Valentine trắng và đỏ, mọi người thường có xu hướng tặng nhau những hộp socola và đặc biệt là hoa hồng. Qua bài hướng dẫn này, chúng tôi tin là các bạn có thể tự tay làm tặng người thân hay bạn đời của mình không chỉ vào Valentine mà có thể là bất ngờ trong chính ngày thường. Những người mà ta yêu quý và mong muốn đồng hành đến suốt cuộc đời này sẽ xứng đáng với bó hoa độc nhất vô nhị nhất phải không nào?
 

Tác giả bài viết
Trâm Đoàn