Kỹ thuật sản xuất con giống gà thịt cao sản BE₈₈ - Kỹ sư Nguyễn Duy Nhị

Mục đích của việc nuôi gà giống bố mẹ, là sản xuất được nhiều con giống tốt khỏe mạnh, đồng đều, an toàn dịch bệnh. Muốn vậy người chăn nuôi phải tôn trọng các định mức, các thông số quy định về nhiệt độ, thông thoáng, mật độ nuôi, chế độ dinh dưỡng, tăng trọng có sự kiểm soát, chiếu sáng, mùa vụ, vệ sinh phòng bệnh.

ĐIỀU CHỈNH KỊP THỜI CÁC YẾU TỐ KHÍ HẬU Ở CHUỒNG NUÔI

Đảm bảo tốt việc lưu thông không khí trong chuồng nuôi

Cũng như một số giống gà thịt cao sản khác gà giống BE₈₈ ăn nhiều tiêu hóa tốt, ỉa phân loãng, làm cho nền chuồng luôn ẩm ướt với nhiều khí độc như: CO₂, NH₃, H₂S,v .v. Vì vậy việc đảm bảo thoáng khí chuồng nuôi là rất cần thiết. Với điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm của nước ta, thì chuồng nuôi gà để thông thoáng tự nhiên là tốt nhất và đương nhiên phải có rèm che di động để tránh hắt mưa bão, gió lùa, giữ ấm về mùa đông, mát mẻ về mùa hè. Cần bố trí hệ thống quạt để chống nóng cho gà trưởng thành khi khai thác trứng giống. Nhu cầu về không khí trong chuồng nuôi gà là 6m³ không khí mỗi giờ cho 1kg khối lượng gà nuôi, với tốc độ gió từ 0,2 đến 0, 3m /giờ

Mật độ nuôi

Nếu nuôi nền áp dụng mật độ nuôi như sau: 

Tuần tuổi của gà	Mật độ: con / m²
1 - 7	8 - 12
7 - 20	5 - 6
Sau 20	3 - 5

Nhiệt độ úm gà con

Tuần tuổi của gà	Nhiệt độ úm °C	Nhiệt độ chuồng nuôi
1	33 - 35	26 - 28
2	30 - 32	23-25
3	27 - 29	20 - 23
4	24 - 26	19 - 21
5	21 - 23	18 - 20
6	20	18 - 20

Ghi chú: Nếu nhiệt độ thích hợp thì gà con phân tán đều, nếu nóng quá gà sẽ tránh ra xa đèn úm và lạnh quá sẽ tập trung lại một chỗ.

Giữ nhiệt độ chuồng nuôi mát mẻ cho gà đẻ và khi oi bức phải có quạt chống nóng

Nhiệt độ là yếu tố khí hậu chi phối khá mạnh mẽ đến sức đẻ, và tỷ lệ trứng thụ tinh của đàn gà giống sinh sản bố mẹ. Nhiệt độ thích hợp cho gà sinh sản đẻ nhiều là từ 10 đến 20°C, lý tưởng nhất là 15°C. Ngoài giới hạn đó là bất lợi và nếu như nhiệt độ trong chuồng nuôi gà trưởng thành trên 30°C và dưới 0°C là rất nguy hiểm, cần phải có biện pháp cứu chữa. Nhiệt độ ở nước ta thường lên gần 40°C vào buổi chiều mùa hè, đó là mùa bất lợi để nuôi gà sinh sản bố mẹ, gà trống đạp mái kém, gà mái đẻ giảm do ăn ít uống nhiều, nhất là các giống gà thịt cao sản thường tích mỡ nhiều, dễ bị chết nóng. Trong điều kiện đó cần phải có biện pháp chống nóng khẩn cấp cho gà như bổ sung thêm máng và có nhiều nước cho gà uống cũng như các biện pháp cần thiết khác nhưng hiệu quả nhất, mang tính chất "cấp cứu" là bố trí hệ thống quạt thổi ngang qua trên tầm gà đứng.
Làm giảm ẩm độ chuồng nuôi để gà khỏe mạnh lớn nhanh đẻ nhiều
Ẩm độ không khí thích hợp cho việc nuôi gà, mà đặc biệt là gà đẻ là: 60 - 70%. Ở nước ta khí hậu nóng ẩm về mùa mưa có ngày ẩm độ trong chuồng lên tới 90% đôi khi gần như bão hòa làm cho đàn gà rất dễ mắc bệnh, chết nhiều đẻ ít. Bởi vậy các nhà chăn nuôi gà công nghiệp thường coi ẩm độ cao là "kẻ thù" nguy hiểm. Ít có biện pháp hữu hiệu để giải quyết vấn đề này. Điều tốt nhất là phải có dòng lưu thông không khí trong chuồng nuôi thường xuyên thay chất độn chuồng để giữ cho nền chuồng đỡ bị ẩm. Sử dụng máng uống tự động loại tiên tiến cũng là biện pháp tích cực giữ nền chuồng đỡ bị ẩm ướt.

Điều chỉnh chế độ chiếu sáng cho đàn gà giống

Cường độ chiếu sáng

Yêu cầu về cường độ chiếu sáng phụ thuộc vào tuổi của gà và được quy định như sau:

Tuần tuổi	w / m² nền chuồng
0 - 2	4
2 - 8	3
8 - 14	2
15 - 20	2 - 1, 5

Giờ chiếu sáng

Ở nước ta gà thường được nuôi trong các chuồng thông thoáng tự nhiên, mùa đông ngày ngắn, mùa hè ngày dài, vì vậy cần lưu ý đặc biệt giờ chiếu sáng trong ngày, có thể áp dụng chương trình giờ chiếu sáng cho gà như sau:

Tuổi gà	Nuôi nền giờ/ngày	Nuôi lồng giờ/ngày
1 - 4 ngày	24	22
5 - 6 ngày	22	20
7 - 8 ngày	20	16
9 - 10 ngày	18	15
11 - 12 ngày	18	14
13 - 14 ngày	17	13
15 - 16 ngày	16	12
17 - 18 ngày	15	11
19 - 21 ngày	12	9
4 - 5 tuần	10	8
6 - 7 tuần	9	8
8 - 18 tuần	8	8
18 - 19 tuần	10	10
19 - 20 tuần	12	12
Trên 20 tuần	14	14

KỸ THUẬT CHỌN GIỐNG

Nói chung gà giống bố mẹ không cần thiết phải chọn lọc theo một quy tắc nhất định, mà dựa vào đặc điểm ngoại hình là chủ yếu, để thường xuyên loại ra khỏi đàn những con ốm yếu, dị tật hoặc vô sinh. Ngay khi gà nở phải chọn lọc và tách riêng gà mái mẹ để giảm chi phí nuôi dưỡng và vận chuyển đến mức thấp nhất. Gà dòng mẹ BE₄₃ do đặc điểm di truyền liên kết giới tính khi mới nở, toàn bộ gà trống mọc lông chậm được loại đi nuôi thương phẩm. Còn toàn bộ gà mái mọc lông nhanh chọn giữ lại làm giống mẹ.

KỸ THUẬT PHÂN BIỆT TRỐNG MÁI KHI GÀ MỚI NỞ

Sự khác nhau về tốc độ mọc lông ở cánh của gà giống BE₄₃ khi mới nở

TIÊU CHUẨN DINH DƯỠNG VÀ KHẨU PHẦN ĂN

Tiêu chuẩn dinh dưỡng

Để đảm bảo cho gà giống bố mẹ sinh trưởng phát triển bình thường và đẻ nhiều trứng tốt, ấp nở cao thì người chăn nuôi phải đảm bảo cung cấp cho gà loại thức ăn đầy đủ chất dinh dưỡng theo nhu cầu từng độ tuổi (xem bảng trang 17)

Chế độ và khẩu phần ăn

Chế độ ăn cho gà hậu bị giống bố mẹ

Cần phải áp dụng một chế độ ăn hạn chế, linh hoạt để kiểm soát được trọng lượng cơ thể sống một cách chặt chẽ sao cho lúc gà lên để đạt được trọng lượng ở mức chuẩn.

Có như vậy ở giai đoạn tiếp theo gà trưởng thành sẽ đẻ được nhiều trứng tốt đủ tiêu chuẩn làm giống, với tỷ lệ trứng thụ tinh cao và ấp nở tốt, gà con nở ra khỏe mạnh.

Gà giống bố mẹ không bị béo quá, chịu nóng tốt hơn đạt tỷ lệ nuôi sống cao. Cần vận dụng linh hoạt bảng khẩu phần chuẩn và cơ thể chuẩn của gà dưới đây:

Bảng khẩu phần ăn và khối lượng cơ thể chuẩn của gà hậu bị bố mẹ

Tuần tuổi	Gà trống BE₁₁ Khối lượng cơ thể (g)	Gà trống BE₁₁ Khẩu phần (g)	Gà mái BE₄₃ Khối lượng cơ thể (g)	Gà mái BE₄₃ Khẩu phần (g)
1		Ăn tự do		Ăn tự do
2		Ăn tự do		Ăn tự do
3	510	Ăn tự do	330	Ăn tự do
4	605	44	420	42
5	740	48	520	46
6	865	54	620	50
7	988	58	710	54
8	1113	62	810	57
9	1239	65	910	60
10	1361	68	1010	63
11	1497	71	1110	66
12	1629	74	1210	69
13	1763	77	1310	72
14	1899	80	1410	76
15	2037	83	1520	80
16	2137	86	1620	85
17	2322	90	1720	90
18	2475	95	1820	95
19	2635	100	1930	100
20	2803	108	2040	105

Khẩu phần và chế độ ăn của gà bố mẹ trong thời kỳ khai thác trứng giống

Sang giai đoạn gà đẻ, mặc dù đã ghép gà trống vào đàn sinh sản vẫn nên cho gà trống và gà mái ăn theo khẩu phần riêng bằng cách sử dụng các loại máng ăn riêng cho gà trống và gà mái, đồng thời theo dõi tỷ lệ đẻ hàng tuần để kịp thời điều chỉnh thức ăn.

Năng suất trứng và khẩu phần ăn giai đoạn gà đẻ

Tuần tuổi	Tỷ lệ đẻ (%)	Số lượng trứng trong tuần (quả)	Số lượng trứng lũy kế (quả)	Khẩu phần ăn của gà trống (g)	Khẩu phần ăn của gà mái (g)
24	5	-	-	106	135
25	20	1,4	1,4	110	145
26	32	2,2	3,6	114	155
27	47	3,3	6,9	118	160
28	61	4,3	11,2	122	160
29	69	4,8	16,0	125	160
30	77	5,4	21,4	125	160
31	80	5,6	20,7	125	160
32	82	5,7	32,1	125	160
33	81	5,6	38,3	125	160
34	81	5,6	43,9	125	160
35	79	5,5	49,4	125	159
36	79	5,5	54,9	125	159
37	78	5,4	60,3	125	159
38	78	5,4	65,7	125	159
39	77	5,4	72,1	125	159
40	76	5,3	76,4	125	159
41	75	5,2	81,6	125	159
42	74	5,2	86,8	125	159
43	73	5,1	91,8	125	159
44	72	5,0	96,9	125	159
45	71	5,0	101,9	125	159
46	70	4,9	106,8	125	154
47	69	4,8	111,6	125	154
48	68	4,8	116,4	125	154
49	67	4,7	121,1	125	154
50	66	4,6	125,7	125	154
51	65	4,5	130,2	125	154
52	64	4,5	134,7	125	154
53	63	4,4	139,1	125	154
54	62	4,3	143,4	125	154
55	60	4,2	147,6	125	154
56	59	4,1	151,7	125	149
57	58	4,1	155,8	125	149
58	57	4,0	159,8	125	149
59	56	3,9	163,7	125	149
60	55	3,8	161,5	125	149
61	54	3,8	171,3	125	149
62	53	3,7	175,0	125	145
63	52	3,6	178,6	125	145
64	52	3,6	182,2	125	145

KỸ THUẬT THU NHẶT, VẬN CHUYỂN VÀ BẢO QUẢN TRỨNG GIỐNG

Trúng giống tốt là sản phẩm chủ yếu của đàn gà giống bố mẹ, nếu thao tác tốt có thể chọn được trên 90% trứng đẻ làm giống và có tỷ lệ ấp nở trên 80%. Để đạt được kết quả như vậy cần phải thu nhật trúng thường xuyên, ít nhất cũng phải 4 lần trong ngày và chuyển ngay vào kho bảo quản trứng giống.

Trước khi chuyển vào kho bảo quản, cần sơ bộ loại ngay tại chuồng nuôi những quả trứng nhỏ dưới 50g và lớn hơn 65g trứng dập, vỡ, dị dạng, quá bẩn... Xe và dụng cụ chở trúng phải sạch sẽ, vô trùng có mui che mưa, che nắng, và mọi thao tác phải rất nhẹ nhàng đúng kỹ thuật. Trước khi đưa vào kho bảo quản trứng phải được vệ sinh vô trùng, bằng cách xông hóa chất theo tiêu chuẩn: 18cc focmol với 9g thuốc tím trên 1m³ trong thời gian nửa giờ. Ấp trứng tươi (trứng bảo quản không quá 3 ngày sau khi gà đẻ) sẽ cho tỷ lệ nở cao, trứng giống bảo quản trong kho có nhiệt độ 13 - 15°C và ẩm độ 70 - 75% trong 7 ngày vẫn cho tỷ lệ nở tốt. Trường hợp số lượng trứng giống quá ít, phải gom lại lâu ngày mới đủ một mẻ ấp, vẫn cho tỷ lệ ấp nở bình thường nếu trứng được bảo quản bằng khí nitơ lỏng, nhưng cũng không nên bảo quản quá nửa tháng.
Trúng được chọn làm giống, khi gà mẹ đủ 25 tuần tuổi trở đi, tỷ lệ ấp nở cùng tăng theo đồ thị đẻ trứng của gà mẹ, cao nhất khi gà mẹ đạt 33 - 34 tuần tuổi.

CHƯƠNG TRÌNH PHÒNG BỆNH CHO ĐÀN GÀ GIỐNG

Phòng bệnh chu đáo cho đàn gà giống bố mẹ là biện pháp để hạ giá thành trứng giống. Gà bố mẹ khỏe mạnh, sạch bệnh vừa đẻ nhiều trứng tốt với tỷ lệ thụ tinh cao, đều là những yếu tố quan trọng để sản sinh những con giống thương phẩm tốt, hay ăn, chóng lớn cho nhiều thịt với chi phí hết ít thức ăn, vừa có lợi cho người nuôi giống bố mẹ, vừa đáp ứng nhu cầu sở thích cho người nuôi gà thịt.

Chương trình phòng bệnh cho đàn gà giống bố mẹ đề cập chủ yếu tới việc phòng các bệnh phổ biến của gà công nghiệp mà trong đó quan trọng hơn cả là các bệnh truyền qua trứng như Sallmonela và CRD

NUÔI GÀ GIỐNG BỐ MẸ ĐÚNG MÙA VỤ ĐỂ ĐẠT NĂNG SUẤT VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ CAO

Muốn đạt được hiệu quả kinh tế cao, việc nuôi gà giống thịt bố mẹ phải được bố trí mùa vụ hợp lý, tùy theo thời gian khai thác của mỗi loại gà, và điều kiện thời tiết khí hậu cụ thể của từng vùng. Nếu nuôi trên cùng một địa điểm, thì gà giống bố mẹ có thể thực hiện 2 chu kỳ trong 3 năm, và gà thịt cao sản 4 vòng trong năm với điều kiện khí hậu của Việt Nam, ta có thể coi thời gian thuận lợi nhất để nuôi gà thịt thương phẩm là từ tháng 8 đến tháng 12 hàng năm. Lúc này tiết trời mát mẻ, gà khỏe mạnh ăn nhiều, mau lớn và ít bệnh tật do khí hậu khô ráo. Như vậy đàn giống bố mẹ cần được nở ra trong khoảng từ tháng 2 đến tháng 6 để đạt được đỉnh cao đẻ trứng chủ yếu là giai đoạn đầu vào tháng 8 đến tháng 12 trong năm. Thời gian tiếp theo, khí hậu ẩm ướt, rét nhiều nên được coi là mùa phụ bổ sung.

Tác giả bài viết
Nguyễn Duy Nhị