Dụng cụ và phương tiện nuôi gà - Đặng Trần Dũng

Thật là thiếu sót lớn nếu trong chăn nuôi ta không chú ý đến các loại dụng cụ nuôi gà.

Đối với những người chăn nuôi gà đề tự cải thiện, dụng cụ không cần cầu kỳ, đẹp mắt, mà cần đảm bảo vệ sinh, dễ tẩy uế, thích hợp với từng loại gà và giá thành hạ.

Sau đây xin giới thiệu một số dụng cụ và phương tiện chính thường dùng trong chăn nuôi gà:

Máng ăn, máng uống

Có thể đóng bằng gỗ, tôn, sắt hoặc tre. Thông thường nhất là dùng gỗ. Nhưng gỗ có nhược điểm là dễ thấm nước, chóng bẩn và khi cọ rửa, tốn công hơn.

Dùng tôn thì khó kiếm, đắt tiền, nhưng lại có lợi điềm là bền và dễ tẩy uế.

Đơn giản hơn, có thể đựng những cây tre, cây vầu, bồ dọc hai đầu đóng hai miếng gỗ (hình 5).- Máng ăn cho gà con : Từ 8 đến 20 ngày tuổi, dùng máng dài 50cm đến 80cm, lòng máng rộng 5cm 7cm, mỗi máng dùng cho 30-50 gà con.

Từ 21 ngày đến 60 ngày, máng dài 80cm đến 100cm, lòng máng rộng 8cm đến 10cm, dùng cho 40 đến 50 gà con. Máng có then ngang trên đề gà khỏi dẫm vào thức ăn.

Máng uống cho gà con : Dùng hộp tôn đường kính 12cm, cao 18cm, có đục lỗ nhỏ cách mặt đĩa 2cm úp trên một đĩa tôn đường kính 15cm, lợi đĩa cao 2-3cm. Mỗi hộp dùng cho 30-40 gà con. Đơn giản hơn, dùng chai lật ngược miệng chai úp xuống một chiếc đĩa, lợi chai cách đấy đĩa một miếng gỗ mỏng; mỗi chai dùng cho khoảng 20 gà con (hình 6)Máng ăn cho gà giò : Máng có chiều dài 1,10m, chiều rộng 0,15m, mỗi gà cần khoảng 0,09 đến 0,10 chiều dài máng, như vậy mỗi máng có thể dùng cho 15- 20 con.

- Máng uống cho gà giò. Dùng chậu sành, chậu cao su, kê cao chừng 15 - 20 cm, có chụp che đậy trên cho gà khỏi làm bàn nước và khỏi bị ướt.

- Máng ăn cho gà mái đẻ: Máng có chiều dài 1,10m, chiều rộng 0,22m, mỗi máng có thể dùng cho 15-20 con. Có thể sử dụng những đoạn vầu hay bương có chiều dài lớn hơn, dùng cho nhiều con hơn (cứ tính mỗi con cần khoảng 0,10-0,15m chiều dài máng).

Máng uống cho gà mái đẻ: Cũng tương tự như gà giò.

Cầu đậu

Đóng những giá có then ngang bằng tre già hoặc bằng gỗ, hình tròn hoặc hình chữ nhật, bản rộng 3-4cm, mỗi thanh tre hay gỗ cách nhau 0,30m. Mỗi gà giò cần từ 0,10m đến 0,15m chiều dài cần đậu. Mỗi mái đẻ cần 0,15 đến 0,20m tùy theo giống gà to nhỏ.

Ổ đẻ

Ổ đẻ cá thể: Thường dùng cho những cơ sở nuôi ít, ở đẻ này có thể theo dõi được sản lượng trứng từng con. Đóng bằng gỗ hòm có chiều rộng 30-35cm, chiều sâu 35 - 40cm, chiều cao 35 - 40cm. Có cửa sập.

Ổ đẻ tập thể : Dùng những hòm gỗ có chiều dài 50-60cm, chiều rộng 40cm, chiều cao 30cm, bên trong lót rơm, hoặc trấu, hoặc cát. Ở này cùng một lúc có thể ba bốn con cùng nằm đẻ.

Nói chung ở đẻ nên đề ở chỗ tối, ít ánh sáng.

Thức độn chuồng

Có thể dùng vỏ bào, mùn cưa, rơm, rạ băm nhỏ, trấu, cát, lõi ngô đập nhỏ, lá khô, phân trâu bò hay phân ngựa phơi khô, giã nhỏ, cát...

Tùy theo có sẵn thức nào, dùng thức ấy, miễn là thức độn chuồng đảm bảo được các đặc tính sau: hút ẩm, không sinh bụi, không sinh bọ mạt, dễ kiếm và rẻ tiền.

Dụng cụ sưởi ấm gà con

Nếu là gà mẹ nuôi con, thì không cần đến dụng cụ này. Nếu nuôi nhân tạo, phải dùng đến hòm sưởi.

Hòm sưởi là một hòm tôn hình chụp nón, có đường kính 50-70cm hoặc hòm gỗ tứ giác mỗi cạnh 40-50cm có chân cao 15-20cm. Trong hòm có mắc một hai ngọn điện 25W đến 60W tùy theo yêu cầu nhiệt độ. Mỗi hòm sưởi có thể dùng cho 150 đến 200 gà con từ mới nở đến 3 tuần tuổi. Nếu không có điện thì dùng bếp dầu, hay đèn bão. Nếu là bếp dầu phải đề phòng hỏa hoạn (hình 7). Nếu là bóng điện phải đề phòng cháy bóng hay mất điện bất thường.

Tác giả bài viết
Đặng Trần Dũng